NADEZJDA KONSTANTİNOVNA KRUPSKAYA

Nadezjda Konstantinovna Krupskaya, 26 Şubat 1869 yılında Petersburg’da subay bir ailenin kızı olarak dünyaya gelir. Döneminin en iyi okullarında eğitim alan Krupskaya 14 yaşındayken babasını kaybetmesi üzerine annesiyle birlikte çeşitli işlerde çalışır ve son olarak öğretmenlik yapmaya başlar. Büyüklere gece okullarında ders veren Krupskaya devrimci fikirler ile gençlik yıllarında tanışır ve sınıflar arası farklılıklara yakından tanıklık etme şansı bulduğu bu yıllarda politik mücadeleye başlar. Genç yaşta dönemin devrimci gruplarından Naradnoya Volyacı’lar (Halkın İradesi) adlı grupla tanışan Krupskaya daha sonrasında bu grup ile bağlarını keserek Marksist çevre içerisinde yer almaya başlar. St. Petersburg’da Marksist bir öğrenci çevresinde işçileri eğittiği 1894 yılında ise Lenin ile tanışır.
Petersburg’da Lenin’in önderliğindeki devrimci çalışmalarda yer alan Krupskaya artık bir Marksist olarak okulda işçileri ve gençleri eğitmeye ve onlarla yeni bağlar geliştirmeye çalışır. 1896 Ağustos’unda Lenin’in tutuklanıp 3 yıl süre ile Ufa iline sürgüne gönderilmesinin ardından yetkililere başvurup Lenin ile nişanlı olduğunu gerekçe göstererek onun sürgün edildiği yere gönderilmek ister ve 1898 yılında Lenin ile evlenir. Krupskaya’nın bundan sonraki yaşamı devrimci mücadelesinin yanı sıra Lenin’le de bütünleşir.
Krupskaya 2 yıl süreli sürgün cezasına çarptırıldıktan sonraki yıllarda Lenin ile birlikte bir süre Zürich’te yaşar. Bu dönemde Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin tüm faaliyetleri içersinde yer alır. Lenin ile birlikte neredeyse tüm Avrupa kentlerini dolaşan Krupskaya sağlığının da bozuk olmasına rağmen Parti Merkez Yayın Organının Yurtdışı Bürosunun Merkez Komite Sekreterliğini yapar ve bunun yanı sıra Lenin’in de özel sekreterliğini yürütür. Lenin adına yapılacak bütün yazışmaları kendisi yapar ve gerekli illegal ilişkileri de o kurar. Menşevik-Bolşevik ayrımında Rusya’daki Parti üyeleri ile yeniden ilişki kurulması ve örgütlenmesi sürecinde büyük emek sarf eder.
2. Enternasyonal’de proleter ve burjuva kadın hareketinin tamamen birbirinden ayrılması ve kadınların kendi sınıf örgütleri içinde yer alması için yürütülen mücadele içersinde Clara Zetkin ile birlikte yer alır. Kadın işçiler arasındaki çalışmalara da katılır ve kadın işçiler için bir propaganda broşürü olan “Kadın ve Kadın İşçi”yi yazar. Krupskaya 27-28 Mart 1915 de yapılan Uluslararası Kadın Konferansı’nda da yerini alır ve Clara Zetkin’in de belirttiği gibi konferansın devrimci karakterinin altının çizilmesinde büyük payı vardır.
1917 Şubat Devrimi’nden sonra Lenin ile birlikte Rusya’ya döner. Lenin’in arandığı bu dönemde gene Lenin ile parti üyeleri arasındaki iletişimi sağlamada görev alır ve bunun yanı sıra Viborg semtinde bir Halk Eğitim Sovyeti kurar. 1921'den itibaren ise Politik Eğitim Enstitüsü'nde dersler verir.
Krupskaya yazığı otobiyografisinde şu cümlelere yer vermiştir;
"Bir gün, öğrencilerin politik tartışmalarına tesadüfen katılmıştım. Bu olayla gözlerimi açtım. Kurslara gitmekten vazgeçip, Marksist eserleri okumaya başladım. Yaşamı, sadece işçilerin devrimci eyleminin değiştirebileceğini kavradım. 1917’yi kapitalizmin ölüm saati olarak düşündüm. Aynı şeyi Sovyetlerin 2. Kongresi’nde toprağın ve üretim araçlarının mülkiyetinin halka verildiği zaman da düşünmüştüm. Nihai amacın başarılmasından önce, daha kaç adım atılması gerekiyordu? Son adımı görecek kadar yaşabilecek miydim? Önemli olan bunu düşlemek ve bilmek değil, tersine bu düşün gerçekleşmesinin olanaklı ve elimizde olmasıydı. Onun gerçekleşmesini önleyebilecek hiçbir gücün olmadığı herkesçe açıktı. Kapitalizm can çekişiyordu. (…) İşçi sınıfının güçlenmesini, partinin büyümesini, dünyadaki en büyük devrime hazırlanmasını, yeni sosyalist bir sistemin doğuşunu, tamamen yeniden kurulan bir yaşamı görmek kaderimmiş. Hiç çocuğum olmadığı için üzülmüştüm, kendimin olmasa da şimdi birçok çocuğum (Genç Komünistler Birliği üyeleri ve genç öncüler) var. Hepsi Leninist olmak istiyor. Otobiyografimi yazmamı genç öncüler istemişti. Otobiyografimi onlara, sevgili çocuklarıma adıyorum."
Krupskaya Ekim Devriminin zaferinden sonra ise Halk Eğitim Komiserliği yapar ve eğitim sorunları üzerine çalışmalar yürütür. Eğitim ve pedagoji üzerine yazdığı kitaplarının yanı sıra Lenin ile ilgili anılarını da “Lenin’den Anılar” adlı kitabında bir araya getirir. Krupskaya halka ve sosyalizme olan bağlılığını son nefesine kadar yaşatmış, tüm yaşamını sosyalizmin başarısına adamış proleter bir devrimci olarak 27 Şubat 1939’da Moskova’da hayata veda eder.